Montessori-onderwijs is niet bij iedereen bekend. Daarom leggen we dat graag aan u uit.
Want Montessori-onderwijs is niet speciaal, maar wel heel bijzonder. Het team van Montessorischool Dukenburg is er trots op dat zij op een Montessorischool mogen werken.
Het Montessori concept in vogelvlucht
- Elk kind is uniek.
- Kinderen zijn van nature actief, nieuwsgierig en willen de wereld verkennen. De omgeving zien wij als zeer belangrijk.
- Kinden krijgen de gelegenheid hun eigen leerproces te bepalen. Hiervoor krijgen zij een aantal vrijheden op school. Zoals: dat zij (deels) zelf kunnen bepalen waarmee, wanneer en hoe lang zij ergens mee bezig willen zijn. Zij kunnen het zelf gekozen materiaal zelf pakken en opruimen. Zij krijgen de mogelijkheid, wanneer ze dat willen, samen te werken met andere kinderen. Als het kind instructie of hulp nodig heeft kunnen de kinderen terecht bij de leerkracht of bij andere kinderen. Vandaar onze heterogene groepen: de verschillende leeftijdsgroepen zitten bij elkaar.
(foto: Maria Montessori, grondlegger van het Montessorionderwijs)
Hoe herkent u de uitgangspunten van Montessori op onze school?
De school als veilige leeromgeving
Maria Montessori was ervan overtuigd dat de eerste levensjaren van het grootste belang zijn. Daar wordt de basis gelegd voor de persoonlijkheid van de mens. Een veilige leeromgeving is dan ook uiterst belangrijk. Hierbij spelen duidelijke afspraken en regels in de school en in de klas een belangrijke rol: ze scheppen veiligheid en ruimte voor ontwikkeling. Ze geven duidelijkheid over de mate van vrijheid, waarbinnen kinderen zich kunnen bewegen. Montessorischool Dukenburg is een Vreedzame School. De Vreedzame School is een filosofie, waarin de eigen kracht van kinderen centraal staat. We streven naar een democratische gemeenschap, waarin iedereen een stem heeft, zich gezien en gehoord voelt en op een positieve manier met elkaar omgaat.
De school als leefgemeenschap
Onze school is een leefgemeenschap voor kinderen, ouders en teamleden. Iedereen heeft een taak in het geheel en is verantwoordelijk om het eigen deel zo goed mogelijk gestalte te geven. In die samenwerking is het belangrijk dat wij ons realiseren dat deze taak voor eenieder anders is en dat onze mogelijkheden daarin niet gelijk zijn. Wekelijks voeren de kinderen taakjes uit zoals kleedjes uitkloppen en kasten opruimen. Op deze manier dragen ze mede zorg voor hun (leer)omgeving.
Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid
De antropologische visie van Maria Montessori is ons uitgangspunt. "Help, leer en laat mij het zelf (te) doen" past daarbij het beste. Wij stimuleren dat een kind in de loop der jaren steeds onafhankelijker en dus zelfstandiger wordt. Bij elke nieuwe ontwikkeling doorlopen kinderen deze drie fasen in hun zelfstandigheid. Onder meer door het werken met agenda's vergroten we de zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van het leerproces van de leerling. Het kind is eigenaar van zijn/haar eigen leerproces.
Individuele benadering
Verantwoordelijkheid nemen voor de eigen ontwikkeling kunnen kinderen niet alleen. Dat moeten zij leren. De leerkrachten observeren, ondersteunen en stimuleren. Elk kind is anders. Zowel het leerstofaanbod als de beoordeling van de resultaten van elk kind worden bekeken in het licht van de individuele mogelijkheden van het kind. We zorgen daarbij voor de brede ontwikkeling van elk kind.
Samenwerking
Dat wij ons richten op het individuele kind wil niet zeggen dat wij alleen maar individueel werken. Zeker niet. Onze maatschappij vraagt om het vermogen om samen te werken en deze vaardigheid is dan ook verweven in het dagelijkse werk van de kinderen. Onze groepen zijn heterogeen samengesteld, dat betekent dat er twee jaargroepen bij elkaar zitten. Daardoor is er sprake van een natuurlijke samenwerking. Daarnaast geven we expliciete samenwerkingsopdrachten. Ook tijdens de klassikale lessen en bij de lessen rondom de Vreedzame School wordt aandacht besteed aan samenwerkingsvaardigheden.
Leerkracht begeleidt en stimuleert
De leerkrachten zijn degenen die de kinderen ondersteunen in hun ontwikkeling. Naast de begeleidende rol en de verantwoordelijkheid om een uitdagende omgeving aan te bieden, heeft de leerkracht ook de rol van stimulator. Op basis van observaties en toetsresultaten ziet de leerkracht welke stimulans een kind nodig heeft om zich verder te ontwikkelen.
Zelfontdekkend bezig zijn
Kinderen zijn niet alleen verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling en eigen leerproces, maar ook voor hun directe omgeving. Kinderen krijgen de ruimte om hun omgeving te ontdekken en dingen zelf te doen. Wij zijn ervan overtuigd dat elk kind een natuurlijke nieuwsgierigheid heeft, waarvan wij als leerkrachten gebruik maken om het kind te prikkelen om tot ontwikkeling te komen. Een uitdagende, goed gestructureerde leeromgeving is hiervoor noodzakelijk. Bij de inrichting van het lokaal zorgen we dan ook voor overzichtelijkheid, zodat de kinderen in staat zijn om zelfstandig het materiaal te pakken dat ze nodig hebben.
Montessorimaterialen en andere leermiddelen
De klassieke Montessorimaterialen vinden we van grote waarde. Door onderwerpen eerst op concreet niveau aan te bieden, is een ontwikkeling naar abstract niveau mogelijk. De materialen zijn daarin geen doel op zich, maar een manier om leerdoelen te bereiken. Ook in de midden- en bovenbouw wordt met Montessorimateriaal gewerkt. Montessorimateriaal wordt vaak op kleedjes gebruikt, waardoor kinderen letterlijk en figuurlijk de ruimte hebben zich verder te ontplooien. Naast de Montessorimaterialen gebruiken we hedendaagse andere materialen, actuele methoden en ICT. Daar voegen wij onze Montessori-werkwijze aan toe, dat wil zeggen: met aandacht voor het individuele kind, met de mogelijkheid om zelfstandig te werken het eigen werk zelfstandig te controleren en met voldoende uitdaging.